Koza Altın İşletmeleri Tarafından Eskişehir Kaymaz’da Yapılmak İstenen Siyanür Atık Depolama Tesisine Halktan Tepki: “Bizi Neden Zehirliyorlar?
MELTEM KARAKAŞ
CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer, Eskişehir Çevre Koruma ve Geliştirme Derneği Lideri Sadık Yurtman ile Koza Altın İşletmeleri’nin siyanürlü üçüncü atık depolama tesisi yapmak istediği Sivrihisar’ın Kaymaz Mahallesi’ni ziyaret etti. Kaymaz halkı, “Yılda 70 kişi ölüyor. Her gün mezara giriyoruz. Siyanür çöplüğü olmak istemiyoruz. Neden bizi zehirliyorlar?” Çakırözer, “Burada altın madeni açmamıza gerek yok. Kaymaz’da başka işler de yaparız. O zaman kaymaz’a organize sanayi açılsın. Hayvancılık gelişsin. Fabrika aç.”
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) tarafından yönetilen Koza Altın İşletmeleri, Eskişehir’in Sivrihisar ilçesinde üçüncü bir siyanür bazlı atık depolama tesisi inşa etmek için proje başlattı. CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer ile Eskişehir Çevre Koruma ve Geliştirme Derneği Başkanı Sadık Yurtman ve beraberindekiler, Kaymaz halkını ziyaret etti. Siyanürün Kaymaz’ı her geçen gün zehirlediğini vurgulayan Çakırözer, şöyle konuştu:
“YAŞAM ALANININ ALTINDA SİYANÜR
“BİZİM KAYMAZ’DA GÜNAHIMIZ NEDİR?”
Kaymaz’dan 172 bin ton, Çanakkale’den 2 milyon 700 bin ton getireceklerini söylüyorlar. Neden Çanakkale’den getirdiklerini merak ediyor musunuz? Aynı Koza , Çanakkale’de maden kurmak istiyor ama Çanakkale’deki köylüler ve sivil toplum kuruluşları ormanları katledemezsiniz diyor. ÇED olumlu ama mahkeme ve hukuk var. Mahkeme önce yürütmeyi durdurur, sonra projeyi iptal eder. Bu kez Çanakkale için yeniden yola çıkıyorlar ama biz burada o işlerle uğraşmayacağız diyorlar. Eskişehir’de mi çalışacağız? Çanakkale ormanına sahip çıkıyor, meralarına sahip çıkıyor, hayvanlarına sahip çıkıyor. Kaymaz’da bizim günahımız ne? Çanakkale’nin ağaçları, ovaları, otlakları değerli de Kaymaz’dakiler değersiz mi? Zaten burada yıllardır savaşıyoruz. Yapmayın yapmayın mera yok diyoruz insanımız hasta.
“HER TÜRLÜ RİSK VE TEHLİKE KAYMAYANLARA AİTTİR”
Şimdi 2 milyon 700 ton cevher buraya kamyonlarla taşınacak. Buradan her gün 150-200 belki daha fazla tır Çanakkale’den altın, gümüş ve taş getirecek. Burada siyanürle, zehirle yıkanacak, işlenecek. Zehirli kısım o devasa baraja aktarılacak ve Kaymaz, Eskişehir ve Sivrihisar halkının tüm risk ve tehlikelerini üstleneceğiz. Bu görülmez. Çanakkale’den topluyorlar ve nedense Kaymaz’da bir şey söylemiyorlar, Eskişehir’de bir şey söylemiyorlar. Neden söylememeliyiz? Çanakkale’ninki de değerli, Eskişehir’inki de değerli. 84 milyonunuz çok değerli.”
“İSTİHDAM İÇİN FABRİKA AÇIN”
İstihdam yaratmanın yolunun siyanür olmadığını söyleyen Çakırözer, Sivrihisar’daki organize sanayi bölgesinin istihdam için devreye alınabileceğini söyledi. Çakırözer, “‘Erkek alacağız’ diyorlar. Tabii ki, tüm çocuklarınız istihdam edilecek. Kimse işsiz kalmayacak. Ama biz istihdam sağlayacağız diye bir şehrin, kasabanın hayatını tehlikeye atmaya kimsenin hakkı yok. Bu insanlara iş bulalım. Burada altın madeni açmamıza gerek yok. Altın madeni açmamıza gerek yok” diyen Çakırözer, Türkiye’de başka şeyler de yapabiliriz. Kaymaz’a organize sanayi açın o zaman. Hayvancılık gelişsin.
“İÇME SUYUNA ÇOK YAKIN”
“Yapılacak yer içme suyuna ve kullanma suyu kaynağına çok yakın” diyen Çakırözer, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“SİVRİHİSAR’IN KADERİ ZEHİR DEĞİL”
Koza DSÖ? Koza, TMSF’da. Devlet budur. Devlet insanları zehirler mi? Devlet halkını zehirler mi? Bunu soruyoruz. ‘Orada istihdam oluşturacağız’ diyorlar. O zaman neden Çanakkale’den buraya geliyor? Çanakkale’deki mahkeme projeyi neden iptal etti? Bu zehir öldürürse, hepimizi öldürür. O yüzden burada durdurulması gerekiyor. Dördüncü ve beşinci barajlar yapılacak. Kaymaz ve Sivrihisar’ın akıbeti zehir değil. Olmamalı. Adaletin terazisi varsa, nefsin lehinde tartsın.”
KAYMAZ’DAN FAY SINIRI GEÇİYOR
Fay hattının Kaymaz’dan geçtiğini ve olası bir depremde siyanürün sızabileceğini kaydeden Çakırözer, “Sivrihisar Kaymaz’da deprem hattı var. Burada deprem olunca bu fay hattı. fay hattındaki zehir barajı mı?” Suya sızacak. Şimdi sızdırıyor. Gün geçtikçe nefes aldıkça nefes alıyorsun. Sıcak havada buharlaşır. Siz ve hayvanlarınız o havayı soluyorsunuz. Yavaş yavaş vücuda girer. Deprem anında suya sızar. Tarım ve hayvancılık biter. Burası sonsuza dek bir zehir merkezi olamaz.”
“HER GÜN MEZAR İÇİNDEYİZ”
Kaymaz sakini Şefik Aksoy, “Her yıl 70 kişi ölüyor. Her gün mezara giriyoruz” dedi, “Burada her yıl 70 kişi ölüyor. Kuşlar, hayvanlar ölüyor. 68 yaşındayım. Herkes çocuğum çalışıyor diyor. Ölüyor. Her gün mezara giriyoruz. Burada herkes madenci oldu” dedi.
Siyanür çöplüğü olmak istemediklerini belirten İbrahim Acar, “Ölenler kanserden ölüyor. Kanserden ölenler çok oldu. Dışarıdan gelen mayınları asla kabul etmiyoruz. siyanür çöplüğü.Sağımızdan suyumuzu alıyorlar.Tarlaları sularken suyumuzu alıyorlar.Madana basıyorlar. Hastalık arttı. Siyanür zehir demektir” dedi.
“BİZİ NEDEN ZEHİRLEDİLER?”
Raif Ünal, Kaymaz halkının yüzde 90’ının akciğer kanseri olduğunu belirterek, “Karşıyız ama dinleyen yok. Araştırma yapsınlar. Bahçemiz var, ağaçlarımız var. Zarar görüyor. Bahçeler yapılıyor. Gerçek ceviz bulamıyoruz, ağaçtan meyve alamıyoruz.Her türlü kayıp var.Çanakkale neresi, Kaymaz’daki altın madeni nerede?Neden bizi zehirliyorlar?”
” EŞİM 2 YIL MADENDE ÇALIŞTI”
54 yaşındaki eşi Yasemin Başkır’ı 1 yıl önce kolon kanserinden kaybeden Hüseyin Başkır (55), 6 yıl Kaymaz’daki madende çalıştığını anlattı. Eşinin 2 yıl madende çalıştığını söyleyen Hüseyin Başkır, eşinin bir anda kansere yakalanıp hayatını kaybettiğini ifade etti. Baskır dedi ki:
“Bu barajlar köyümüze çok yakın olduğu için zarar görecek. Ağaçlarımız da çok kötü muhtemelen bundan dolayı. Eşimi kanserden kaybettim. Kolon kanserinden. 13 yıldır Kaymaz’da yaşıyoruz. Onun hiçbir şeyi yok. 15 ay öncesine kadar eşim 2 yıl madende çalıştı ben de 6 yıl çalıştım kayısı ağacımın yaprakları tamamen döküldü kiraz ağacım var sapı sarı ben karşı değilim köye yakın olmadığı sürece yapılıyor ama ikinci baraj yıkıldı bu üçüncü baraj da zarar görecek köy çok kısa sürede yıkılacak devam edecek soru işaretlerimiz var. diğer yerden geliyor zararı tamamen biz çekeceğiz dördüncü ve beşinci barajları yapsalar burayı terkederim köyde çok kanser var şu an hastanede bir kişi ağır bakımda. O ölmek üzere.”
